- Nullus constabularius, vel alius ballivus noster, capiat blada vel alia
catalla allcujus, nisi statim inde reddat denarios, aut respectum inde habere
possit de voluntate venditoris. [Articles, section 18; 1225,
section 19.]
- Nullus constabularius distringat aliquem militem ad dandum denarios pro
custodia castri, si facere voluerit custodiam illam in propria persona sua,
vel per alium probum hominem, si ipse eam facere non possit propter racionabilem
causam; et si nos duxerimus vel miserimus eum in exercitum, erit quietus
de custodia, secundum quantitatem temporis quo per nos fuerit in exercitu.
[Articles, section 19; 1225, section 20.]
- Nullus vicecomes, vel ballivus noster, vel aliquis alius, capiat equos
vel carettas allcujus liberi hominis pro cariagio faciendo, nisi de voluntate
ipsius liberi hominis. [Articles, section 20; 1225, section
21.]
- Nec nos nec ballivi nostri capiemus alienum boscum ad castra vel alia
agenda nostra, nisi per voluntatem ipsius cujus boscus ille fuerit. [Articles,
section 21; 1225, section 21.]
- Nos non tenebimus terras illorum qui convicti fuerint de felonia, nisi
per unum annum et unum diem, et tunc reddantur terre dominis feodorum. [Articles,
section 22; 1225, section 22.]
- Omnes kidelli de cetero deponantur penitus de Tamisia, et de Medewaye,
et per totam Angliam, nisi per costeram maris. [Articles, section
23; 1225, section 23.]
- Breve quod vocatur 'Precipe' de cetero non fiat alicui de aliquo tenemento
unde liber homo amittere possit curiam suam. [Articles, section
24; 1225, section 24.]
- Una mensura vini sit per totum regnum nostrum, et una mensura cervisie,
et una mensura bladi, scilicet quarterium Londoniense, et una latitudo pannorum
tinctorum et russetorum et halbergettorum, scilicet due ulne infra listas;
de ponderibus autem sit ut de mensuris. [Articles, section
12; 1225, section 25.]
- Nichil detur vel capiatur de cetero pro brevi inquisicionis de vita vel
membris, set gratis concedatur et non negetur. [Articles, section
26; 1225, section 26.]
- Si aliquis teneat de nobis per feodifirmam, vel per sokagium, vel per
burgagium, et de alio terram, teneat per servicium militare, nos non habebimus
custodiam heredis nec terre sue que est de feodo alterius occasione illius
feodifirme, vel sokagii, vel burgagii; nec habebimus custodiam illius feodifirme,
vel sokagii, vel burgagii, nisi ipsa feodifirma debeat servicium militare.
Nos non habebimus custodiam heredis vel terre alicujus, quam tenet de alio
per servicium militare, occasione alicujus parve serjanterie quam tenet
de nobis per servicium reddendi nobis cultellos, vel sagittas, vel hujusmodi.
[Articles, section 27; 1225, section 27.]
- Nullus ballivus ponat decetero aliquem ad legem simplici loquela sua,
sine testibus fidelibus ad hoc inductis. [Articles, section
28; 1225, section 28.]
- Nullus liber homo capiatur, vel imprisonetur, aut disseisiatur, aut utlagetur,
aut exuletur, aut aliquo modo destruatur, nec super cum ibimus, nec super
cum mittemus, nisi per legale judicium parium suorum vel per legem terre.
[Articles, section 29; 1225, section 29.]
- Nulli vendemus, nulli negabimus aut differemus rectum aut justiciam.
[Articles, section 30; 1225 section 29.]
- Omnes mercatores habeant salvum et securum exire de Anglia, et venire
in Angliam, et morari, et ire per Angliam, tam per terram quam per aquam,
ad emendum et vendendum, sine omnibus malis toltis, per antiquas et rectas
consuetudines, preterquam in tempore gwerre, et si sint de terra contra
nos gwerrina; et si tales inveniantur in terra nostra in principio gwerre,
attachientur sine dampno corporum et rerum, donec sciatur a nobis vel capitali
justiciario nostro quomodo mercatores terre nostre tractentur, qui tunc
invenientur in terra contra nos gwerrina; et si nostri salvi sint ibi, alii
salvi sint in terra nostra. [Articles, section 31; 1225, section
30.]
- Liceat unicuique decetero exire de regno nostro, et redire, salvo et
secure, per terram et per aquam, salva fide nostra, nisi tempore gwerre
per aliquod breve tempus, propter communem utilitatem regni, exceptis imprisonatis
et utlagatis secundum legem regni, et gente de terra contra nos gwerrina,
et mercatoribus, de quibus fiat sicut predictum est. [Articles,
section 33.]
- Si quis tenuerit de aliqua eskaeta, sicut de honore Wallingefordie, Notingeham,
Bolonie, Lancastrie, vel de aliis eskaetis que sunt in manu nostra et sunt
baronie, et obierit, heres ejus non det aliud relevium, nec faciat nobis
aliud servicium quam faceret baroni si baronia illa esset in manu baronis;
et nos eodem modo eam tenebimus quo baro eam tenuit. [Articles,
section 36; 1225, section 31.]
- Homines qui manent extra forestam non veniant decetero coram justiciariis
nostris de foresta per communes summoniciones, nisi sint in placito, vel
plegii alicujus vel aliquorum, qui attachiati sint pro foresta. [Articles,
section 39]
- Nos non faciemus justiciarios, constabularios, vicecomites, vel ballivos,
nisi de talibus qui sciant legem regni et eam bene velint observare. [Articles,
section 42.]
- Omnes barones qui fundaverunt abbacias, unde habent cartas regum Anglie,
vel antiquam tenuram, habeant earum custodiam cum vacaverint, sicut habere
debent. [Articles, section 43; 1225, section 33.]
- Omnes foreste que afforestate sunt tempore nostro, statim deafforestentur;
et ita fiat de ripariis que per nos tempore nostro posite sunt in defenso.
[Articles, section 47; 1225 section 16]
- Omnes male consuetudines, de forestis et warennis, et de forestariis
et warennariis, vicecomitibus et eorum ministris, ripariis et earum custodibus,
statim inquirantur in quolibet comitatu per duodecim milites, juratos de
eodem comitatu, qui debent eligi per probos homines ejusdem comitatus, et
infra quadraginta dies post inquisicionem factam, penitus, ita quod numquam
revocentur, deleantur (per eosdem, ita quod nos hoc sciamus prius, vel justiciarius
noster, si in Anglia non fuerimus).[1] [Articles,
section 39.]
- Omnes obsides, et cartas statim reddemus, que liberate fuerunt nobis
ab Anglicis in securitatem pacis vel fidelis servicii. [Articles,
section 38.]
- Nos amovebimus penitus de balliis, parentes Gerardi de Athyes, quod decetero
nullam habeant balliam in Anglia, Engelardum de Cygony, Petrum et Gionem
et Andream de Cancellis, Gionem de Cygony, Galfridum de Martinny et fratres
ejus, Philippum Marc et fratres ejus, et Galfridum nepotem ejus, et totam
sequelam eorundem. [Articles, section 40.]
- Et statim post pacis reformacionem amovebimus de regno omnes alienigenas
milites, balistarios, servientes, stipendiarios, qui venerint cum equis
et armis ad nocumentum regni. [Articles, section 41.]
- Si quis fuerit disseisitus vel elongatus per nos sine legali judicio
parium suorum de terris, castellis, libertatibus, vel jure suo, statim ea
ei restituemus; et si contencio super hoc orta fuerit, tunc inde fiat per
judicium viginti quinque baronum, de quibus fit mencio inferius in securitate
pacis. De omnibus autem illis de quibus aliquis disseisitus fuerit vel elongatus
sine legali judicio parium suorum, per Henricum regem patrem nostrum vel
per Ricardum regem fratrem nostrum, que in manu nostra habemus, vel que
alii tenent, que nos oporteat warantizare, respectum habebimus usque ad
communem terminum crucesignatorum, exceptis illis de quibus placitum motum
fuit vel inquisicio facta per preceptum nostrum ante suscepcionem crucis
nostre; cum autem redierimus de peregrinacione nostra, vel si forte remanserimus
a peregrinacione nostra, statim inde plenam justiciam exhibebimus. [Articles,
section 25.]
- Eundem autem respectum habebimus (et eodem modo
de justicia exhibenda),[1] de forestis deafforestandis
(vel remansuris forestis)[1] quas Henricus pater noster
vel Ricardus frater noster afforestaverunt, et de custodiis terrarum que
sunt de alieno feodo, cujusmodi custodias hucusque habuimus occasione feodi
quod aliquis de nobis tenuit per servicium militare, et de abbaciis que
fundate fuerint in feodo alterius quam nostro, in quibus dominus feodi dixerit
se jus habere; et cum redierimus, vel si remanserimus a peregrinacione nostra,
super hiis conquerentibus plenam justiciam statim exhibebimus.
- Nullus capiatur nec imprisonetur propter appellum femine de morte alterius
quam viri sui. [1225, section 34.]
- Omnes fines qui injuste et contra legem terre facti sunt nobiscum, et
omnia amerciamenta facta injuste et contra legem terre, omnino condonentur,
vel fiat inde perjudicium viginti quinque baronum de quibus fit mencio inferius
in securitate pacis, vel per judicium majoris partis eorundem, una cum predicto
Stephano Cantuariensi archiepiscopo si interesse poterit et aliis quos secum
ad hoc vocare voluerit. Et si interesse non poterit, nichilominus procedat
negocium sine eo, ita quod, si aliquis vel aliqui de predictis viginti quinque
baronibus fuerint in simili querela, amoveantur quantum ad hoc judicium
et alii loco eorum per residuos de eisdem viginti quinque tantum ad hoc
faciendum electi et jurati substituantur. [Articles, section
37.]
- Si nos disseisivimus vel elongavimus Walenses de terris vel libertatibus
vel rebus aliis, sine legali judicio parium suorum (in Anglia vel in Wallia),[2] eis statim reddantur; et si contencio super hoc orta fuerit, tunc inde fiat
in Marchia per judicium parium suorum de tenementis Anglie secundum legem
Anglie; de tenementis Wallie secundum legem Wallie; de tenementis Marchic
secundum legem Marchie. Idem facient Walenses nobis et nostris. [Articles,
section 44.]
- De omnibus autem illis de quibus aliquis Walensium disseisitus fuerit
vel elongatus, sine legali judicio parium suorum, per Henricum regem patrem
nostrum vel Ricardum regem fratrem nostrum, que nos in manu nostra habemus,
vel que alii tenent que nos oporteat warantizare, respectum habebimus usque
ad communem terminum crucesignatorum, illis exceptis de quibus placitum
motum fuit vel inquisicio facta per preceptum nostrum ante suscepcionem
crucis nostre; cum autem redierimus, vel si forte remanscrimus a peregrinatione
nostra, statim eis inde plenam justitiam exhibebimus, secundum leges Walensium
et partes predictas. [Articles, section 44.]
- Nos reddemus filium Lewelini statim, et omnes obsides de Wallia, et cartas
que nobis liberate fuerunt in securitatem pacis. [Articles,
section 45.]
- Nos faciemus Alexandro regi Scottorum de sororibus suis et obsidibus
reddendis, et libertatibus suis, et jure suo, secundum formam in qua faciemus
aliis baronibus nostris Anglie, nisi aliter esse debeat per cartas quas
habemus de Willelmo patre ipsius, quondam rege Scottorum; et hoc erit per
judicium pariumsuorum
in curia nostra. [Articles, section 46.]
- Omnes autem istas consuetudines predictas et libertates quas nos concessimus
in regno nostro tenendas quantum ad nos pertinet erga nostros, omnes de
regno nostro, tam clerici quam laici, observent quantum ad se pertinet erga
suos. [Articles, section 48; 1225, section 37]
- Cum autem pro Deo, et ad emendacionem regni nostri, et ad melius sopiendum
discordiam inter nos et barones nostros ortam, hec omnia predicta concesserimus,
volentes ea integra et firma stabilitate (in perpetuum)[2] gaudere, facimus et concedimus eis securitatem subscriptam;
videlicet quod barones eligant viginti quinque barones de regno quos voluerint,
qui debeant pro totis viribus suis observare, tenere, et facere observari,
pacem et libertates quas cis concessimus, et hac presenti carta nostra confirmavimus;
ita scilicet quod, si nos, vel justiciarius noster, vel ballivi nostri,
vel aliquis de ministris nostris, in aliquo erga aliquem deliquerimus, vel
aliquem articulorum pacis aut securitatis transgressi fuerimus, et delictum
ostensum fuerit quatuor baronibus de predictis viginti quinque baronibus,
illi quatuor barones accedant ad nos vel ad justiciarium nostrum, si fuerimus
extra regnum, proponentes nobis excessum, petent ut excessum illum sine
dilacione faciamus emendari.
Et si nos excessum non emendaverimus, vel, si fuerimus extra regnum, justiciarius
noster non emendaverit infra tempus quadraginta dierum computandum a tempore
quo monstratum fuerit nobis vel justiciario nostro, si extra regnum fuerimus,
predicti quatuor barones referant causam illam ad residuos de illis viginti
quinque baronibus, et illi viginti quinque barones cum communa tocius terre
distringent et gravabunt nos modis omnibus quibus poterunt, scilicet per
capcionem castrorum, terrarum, possessionum et aliis modis quibus poterunt,
donec fuerit emendatum secundum arbitrium eorum, salva persona nostra et
regine nostre et liberorum nostrorum; et cum fuerit emendatum intendent
nobis sicut prius fecerunt.
Et quicumque voluerit de terra juret quod ad predicta omnia exequenda parebit
mandatis predictorum viginti quinque baronum, et quod gravabit nos pro posse
suo cum ipsis, et nos publice et libere damus licenciam jurandi cuilibet
qui jurare voluerit, et nulli umquam jurare prohibebimus. Omnes autem illos
de terra qui per se et sponte sua noluerint jurare viginti quinque baronibus
de distringendo et gravando nos cum eis, faciemus jurare eosdem de mandato
nostro sicut predictum est.
Et si aliquis de viginti quinque baronibus decesserit, vel a terra recesserit,
vel aliquo alio modo impeditus fuerit, quominus ista predicta possent exequi,
qui residui fuerint de predictis viginti quinque baronibus eligant alium
loco ipsius, pro arbitrio suo, qui simili modo erit juratus quo et ceteri.
In omnibus autem que istis viginti quinque baronibus committuntur exequenda,
si forte ipsi viginti quinque presentes fuerint, et inter se super re aliqua
discordaverint, vel aliqui ex eis summoniti nolint vel nequeant interesse,
ratum habeatur et firmum quod major pars eorum qui presentes fuerint providerit
vel preceperit ac si omnes viginti quinque in hoc consensissent;
et predicti viginti quinque jurent quod omnia antedicta fideliter observabunt,
et pro toto posse suo facient observari.
Et nos nichil impetrabimus ab aliquo, per nos nec per alium, per quod aliqua
istarum concessionum et libertatum revocetur vel minuatur; et, si aliquid
tale impetratum fuerit, irritum sit et inane et numquam eo utemur per nos
nec per alium. [Articles, section 49.]
- Et omnes malas voluntates, indignaciones, et rancores, ortos inter nos
et homines nostros, clericos et laicos, a tempore discordie, plene omnibus
remisimus et condonavimus. Preterea omnes transgressiones factas occasione
ejusdem discordie, a Pascha anno regni nostri sextodecimo usque ad pacem
reformatam, plene remisimus omnibus, clericis et laicis, et quantum ad nos
pertinet plene condonavimus. Et insuper fecimus eis fieri litteras testimoniales
patentes domini Stephani Cantuariensis archiepiscopi, domini Henrici Dublinensis
archiepiscopi, et episcoporum predictorum et magistri Pandulfi, super securitate
ista et concessionibus prefatis.
- Quare volumus et firmiter precipimus quod Anglicana ecclesia libera sit
et quod homines in regno nostro habeant et teneant omnes prefatas libertates,
Jura, et concessiones, bene et in pace, libere et quiete, plene et integre,
sibi et heredibus suis, de nobis et heredibus nostris, in omnibus rebus
et locis, in perpetuum, sicut predictum est. Juratum est autem tam ex parte
nostra quam ex parte baronum, quod hec omnia supradicta bona fide et sine
malo ingenio observabuntur. Testibus supradictis et multis aliis. Data per
manum nostram in prato quod vocatur Ronimed inter Windlesoram et Stanes,
quinto dccimo die Junii, anno regni nostri decimo septimo.
|